Ποια είναι η σχέση μεταξύ της μακροχρόνιας χρήσης αλατιού και του κινδύνου πρόωρης θνησιμότητας;

Ο αντίκτυπος της πρόσληψης αλατιού από τη διατροφή στην ανθρώπινη υγεία ήταν πάντα ένα αμφιλεγόμενο ζήτημα. Πρόσφατες μελέτες αναφέρουν ότι η πρόσληψη νατρίου συσχετίστηκε αντιστρόφως με τον κίνδυνο θνησιμότητας από κάθε αιτία και επομένως θετικά συσχετίστηκε με το προσδόκιμο υγιούς ζωής σε 181 χώρες παγκοσμίως. Από την άλλη πλευρά, προηγούμενες μελέτες έχουν βρει αντιφατικά αποτελέσματα που δηλώνουν την αρνητική συσχέτιση μεταξύ της πρόσληψης νατρίου και του κινδύνου θνησιμότητας.

Σχετικά με τη μελέτη

Στην παρούσα μελέτη, οι ερευνητές αξιολόγησαν τη συσχέτιση μεταξύ του αριθμού των φορών που ένα άτομο προσθέτει άλατα στα τρόφιμα και του κινδύνου πρόωρης θνησιμότητας. Σε μια πληθυσμιακή μελέτη που ονομάζεται μελέτη UK Biobank, η ομάδα στρατολόγησε πάνω από 0,5 εκατομμύρια άτομα από 22 κέντρα αξιολόγησης σε όλη την Αγγλία, τη Σκωτία και την Ουαλία μεταξύ 2006 και 2010. Με βάση τη διαθεσιμότητα πλήρων δεδομένων, 501.379 άτομα ήταν επιλέξιμα για την κύρια ανάλυση. Οι συμμετέχοντες απάντησαν σε ένα ερωτηματολόγιο στην αρχή, ρωτώντας τους αν πρόσθεταν αλάτι στα φαγητά τους. Τα άτομα έπρεπε να απαντήσουν στην ερώτηση επιλέγοντας μία από τις πέντε επιλογές, συμπεριλαμβανομένων: (1) ποτέ/σπάνια, (2) μερικές φορές, (3) συνήθως, (4) πάντα και (5) προτιμούν να μην απαντούν. Οι συμμετέχοντες ερωτήθηκαν επίσης εάν είχαν κάνει κάποιες διατροφικές αλλαγές τα τελευταία πέντε χρόνια, οι οποίες απαντήθηκαν επιλέγοντας μία από τις πέντε επιλογές: (1) όχι, (2) ναι, λόγω ασθένειας, (3) ναι, λόγω άλλους λόγους, και (4) προτιμούν να μην απαντήσουν. Η ομάδα έλαβε επίσης δείγματα ούρων από τους συμμετέχοντες κατά την έναρξη. Τα επίπεδα καλίου και νατρίου που υπήρχαν στα δείγματα ανιχνεύθηκαν με τη μέθοδο του επιλεκτικού ηλεκτροδίου. Η ομάδα στη συνέχεια μετέτρεψε τις συγκεντρώσεις καλίου και νατρίου στα ούρα για να ομαλοποιήσει την κατανομή των δεδομένων. Επιπλέον, η 24ωρη απέκκριση νατρίου αξιολογήθηκε με βάση τις συγκεντρώσεις στα ούρα χρησιμοποιώντας τις ειδικές για το φύλο εξισώσεις INTERSALT. Οι επιλέξιμοι συμμετέχοντες κλήθηκαν περαιτέρω να ολοκληρώσουν τις 24ωρες διατροφικές ανακλήσεις που διεξήχθησαν με βάση το Oxford WebQ από το 2009 έως το 2012, το οποίο ρωτούσε τα άτομα σχετικά με την κατανάλωση περισσότερων από 200 τύπων τροφίμων και περισσότερων από 30 ποτών τις τελευταίες 24 ώρες. Σχεδόν 189.266 συμμετέχοντες είχαν πλήρη στοιχεία για τον αριθμό των φορών που πρόσθεσαν αλάτι στα φαγητά τους, διατροφικές πληροφορίες και ρεαλιστική συνολική ενεργειακή πρόσληψη.

Η ομάδα έλαβε δεδομένα σχετικά με τους θανάτους και τις ημερομηνίες θανάτου και υπολόγισε τα ανθρώπινα έτη σε κίνδυνο από την αρχή της μελέτης έως το τέλος της περιόδου παρακολούθησης, την ημερομηνία θανάτου ή τις 14 Φεβρουαρίου 2018, όποιο από τα δύο συνέβη πρώτο. Οι θνησιμότητα που σημειώθηκαν πριν από τα 75 χρόνια ονομάστηκαν πρόωρες. Επιπλέον, η ομάδα κατασκεύασε έναν πίνακα ζωής για να υπολογίσει το προσδόκιμο ζωής των επιλέξιμων συμμετεχόντων με βάση: (1) ποσοστά θνησιμότητας πληθυσμού ειδικά για το φύλο και την ηλικία που ελήφθησαν από το Γραφείο Εθνικής Στατιστικής, (2) τις αναλογίες κινδύνου ανά φύλο (HRs ) της θνησιμότητας από κάθε αιτία σε κάθε ομάδα για την οποία προσδιορίστηκαν οι συχνότητες προσθήκης αλατιού στα τρόφιμα σε σύγκριση με την ομάδα αναφοράς και (3) ο διαχωρισμός κάθε φύλου με βάση τις συχνότητες προσθήκης αλατιού στα τρόφιμα.

Αποτελέσματα

Τα αποτελέσματα της μελέτης έδειξαν ότι οι συμμετέχοντες με μεγαλύτερη συχνότητα προσθήκης αλατιού στα τρόφιμα ήταν πιθανότερο να είναι μη λευκοί, άνδρες και να έχουν υψηλότερο δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ). Οι συμμετέχοντες που πρόσθεταν αλάτι πιο συχνά είχαν επίσης περισσότερες πιθανότητες να έχουν καρδιαγγειακές παθήσεις και διαβήτη, αλλά λιγότερο πιθανό να έχουν υπέρταση και χρόνια νεφρική νόσο (ΧΝΝ). Η ομάδα παρατήρησε μια διαβαθμισμένη σχέση μεταξύ της υψηλότερης συχνότητας προσθήκης αλατιού στα τρόφιμα και των υψηλότερων επιπέδων νατρίου στα ούρα. Οι συμμετέχοντες που ποτέ/σπάνια, μερικές φορές, συνήθως και πάντα προσθέτουν αλάτι στο φαγητό τους είχαν συγκεντρώσεις νατρίου στα ούρα 1,86, 1,90, 1,92 και 1,94 mmol/L, αντίστοιχα. Από την άλλη πλευρά, υπήρχε αντίστροφη συσχέτιση μεταξύ της συχνότητας προσθήκης αλατιού και των συγκεντρώσεων καλίου στα ούρα. Επιπλέον, η ομάδα βρήκε μια ουσιαστική θετική συσχέτιση μεταξύ της συχνότητας του αλατιού που προστίθεται στα τρόφιμα και της αξιολογούμενης 24ωρης απέκκρισης νατρίου. Μεταξύ των συμμετεχόντων που ποτέ/σπάνια, μερικές φορές, συνήθως και πάντα προσθέτουν αλάτι στο φαγητό τους, οι HR για την πρόωρη θνησιμότητα από κάθε αιτία ήταν 1, 1,02, 1,07 και 1,28, αντίστοιχα. Στην περίπτωση της θνησιμότητας λόγω ειδικής αιτίας, η υψηλότερη συχνότητα προσθήκης αλατιού στα τρόφιμα συσχετίστηκε αξιοσημείωτα με τον αυξημένο κίνδυνο θνησιμότητας από καρκίνο και θνησιμότητα από καρδιαγγειακά νοσήματα, αλλά δεν παρατηρήθηκε τέτοια συσχέτιση για τη θνησιμότητα από αναπνευστικό και τη θνησιμότητα από άνοια. Η ομάδα σημείωσε επίσης ότι οι γυναίκες, 50 ετών και άνω, που ανέφεραν ότι πρόσθεταν πάντα αλάτι στο φαγητό τους είχαν περίπου 1,50 χρόνο μικρότερο προσδόκιμο ζωής. Οι άνδρες που πάντα πρόσθεταν αλάτι είχαν 2,28 χρόνια μικρότερο προσδόκιμο ζωής σε σύγκριση με τους ομολόγους τους που σπάνια ή ποτέ πρόσθεταν αλάτι στα φαγητά τους. Συνολικά, τα ευρήματα της μελέτης έδειξαν ότι η υψηλότερη συχνότητα προσθήκης αλατιού στα τρόφιμα αύξησε την πρόωρη θνησιμότητα από όλες τις αιτίες και τη μείωση του προσδόκιμου ζωής.

Αναφορές άρθρου:

Ma, H. et al. (2022) “Adding salt to foods and hazard of premature mortality”, European Heart Journal. doi: 10.1093/eurheartj/ehac208. https://academic.oup.com/eurheartj/advance-article/doi/10.1093/eurheartj/ehac208/6623278?login=false